Alkoholizm to nie tylko kwestia nadmiernego picia. Jest to przewlekła i złożona choroba, na którą składają się czynniki… właśnie, jakie? Środowiskowe, psychologiczne czy może genetyczne? Debata na temat tego, czy alkoholizm jest chorobą genetyczną, czy wynikiem innych powodów, od lat intryguje naukowców i pracowników ochrony zdrowia. Dowiedz się, co ustalono i sprawdź, czy alkoholizm jest dziedziczny.
Czy alkoholizm jest dziedziczny?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ryzyko uzależnienia od alkoholu jest nawet ośmiokrotnie większe, gdy członek rodziny jest alkoholikiem. Głównie problem ten leży po stronie ojca i dzieci, które obserwują jego skłonności do picia. Prawda jest jednak taka, że bardzo trudno jest zdefiniować jednoznaczne przyczyny alkoholizmu, gdyż wpływ na rozwój tej choroby ma wiele czynników.
Dziedziczność jest jednym z podstawowych powodów podawanych w procesie wyjaśniania podłoża uzależnienia. Jednak oprócz dziedziczności wymienia się także inne czynniki, w tym przyczyny:
- medyczne,
- psychologiczne i pedagogiczne,
- środowiskowe.
Mimo to związek między alkoholizmem a genetyką jest stale w fazie badań – podkreśla się znaczącą rolę dziedziczności w reakcji jednostki na alkohol, jednak ostatecznych i jednoznacznych dowodów na dziedziczenie samej choroby nie ma.
Czy istnieje gen alkoholizmu?
Wiele osób, które zastanawiają się, czy alkoholizm jest dziedziczny, uważa, że człowiek rodzi się z genem alkoholika. Tymczasem choroba alkoholowa nie jest wrodzona. Nie ma jednego „genu alkoholizmu”. To mutacje genetyczne w organizmach osób pijących przyczyniają się do ryzyka rozwoju zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu. Specyficzne geny, które wpływają na metabolizm alkoholu w organizmie lub na system nagrody w mózgu, mogą zwiększać ryzyko rozwoju uzależnienia.
Czy dziecko alkoholika zawsze zostaje alkoholikiem?
Dziedziczne podłoże alkoholizmu mogłoby sugerować, że jeśli rodzic jest uzależniony, to na pewno dziecko też w przyszłości zachoruje na tę samą chorobę. Chociaż istnieje dziedziczna predyspozycja do alkoholizmu, nie oznacza to, że na pewno ktoś zostanie alkoholikiem, jeśli w jego rodzinie są lub były osoby pijące w nadmiarze.
Czasami jednak bycie od najmłodszych lat świadkiem pijaństwa w domu oraz doświadczanie agresji i przemocy w rodzinie mogą stanowić podstawę do powielania takich zachowań.
Czy alkoholizm jest problemem czysto genetycznym?
Istnieje bardzo złożona interakcja między genami a środowiskiem. Na przykład dana osoba może mieć genetyczną predyspozycję do alkoholizmu, ale jeśli dorasta w środowisku, w którym nie spożywa się alkoholu, może nigdy nie rozwinąć się u niej choroba. Z kolei u osób bez silnych predyspozycji genetycznych, które dorastają w otoczeniu, w którym normalne jest nadmierne spożycie alkoholu, ryzyko uzależnienia może być większe.
Gdzie szukać pomocy w leczeniu alkoholizmu?
Jedna z cech, która najbardziej utrudnia rozwiązanie problemów związanych z alkoholizmem, bez względu na to, jakie jest jego podłoże, to zaprzeczanie istnienia problemu. Pierwszym krokiem w poszukiwaniu pomocy jest więc uznanie, że nadużywanie alkoholu wymaga profesjonalnego wsparcia.
Osoby, które dostrzegają swój problem alkoholowy, powinny poszukać placówki doświadczonej w zakresie leczenia alkoholizmu, np. takiej jak OD-NOWA. Z odpowiednią pomocą można przejść przez odwyk i przezwyciężyć problemy spowodowane uzależnieniem od alkoholu.
