Czy można przestać pić bez terapii?

W alkoholizm bardzo łatwo popaść, niestety zdecydowanie trudniej z niego wyjść. Choroba ta odciska piętno nie tylko na organizmie, ale i na psychice uzależnionego, do tego stopnia, że może wywołać szereg niebezpiecznych, a nawet zagrażających życiu dolegliwości. Alkoholizm może dotknąć każdego. Wśród alkoholików znajdziemy zarówno osoby z tzw. marginesu społecznego, jak i pochodzące ze środowiska zamożnego. Ponieważ alkoholizm traktowany jest jako choroba, wymaga specjalistycznego leczenia. Wiele osób jednak nie chce korzystać z pomocy specjalistów, ponieważ terapia i odwyk kojarzą im się z ostatecznością i powodem do wstydu. Czy zatem możliwe jest wyjście z alkoholizmu samemu, bez pomocy specjalistów?

REKLAMA

Czym jest alkoholizm?

Alkoholizm, nazywany również zespołem uzależnienia od alkoholu, został uznany przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę. Tym samym znalazł miejsce w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) oraz Klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DMS-V) wśród zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych^[1].

Alkoholizm to uzależnienie fizyczne i psychiczne od alkoholu. Osoba uzależniona nie kontroluje swojego stanu i nie wie, kiedy powinna przestać pić. Na rozwój alkoholizmu wpływają czynniki:

• psychologiczne – spożywanie alkoholu dla osoby uzależnionej staje się mechanizmem obronnym. Jest to sposób ucieczki przed problemami życiowymi, z którymi nie może sobie poradzić;

• socjalne – często osobami uzależnionymi stają się ludzie, którzy sami dorastali w środowiskach alkoholowych. W rodzinie z problemem alkoholowym wzrasta ryzyko różnych dysfunkcji;

• genetyczne – badania przeprowadzone m.in. przez naukowców z University of Pennsylvania, którzy przeanalizowali około 275 000 genomów, wykazały, że u niektórych osób występują geny odpowiedzialne za rozwój choroby alkoholowej;

• środowiskowe – do czynników środowiskowych można zaliczyć społeczne przyzwolenie na spożywanie alkoholu już od młodego wieku oraz picie w bardzo dużych ilościach, na przykład podczas różnego rodzaju imprez okolicznościowych.

Uzależnienie od alkoholu jest chorobą przewlekłą. Nieleczone może prowadzić nawet do śmierci. Wywiera ono wpływ nie tylko na samego alkoholika, ale również na osoby żyjące w jego bliskim otoczeniu. Proces uzależnienia od alkoholu ma swoje poszczególne fazy:

• prealkoholowa;
• ostrzegawcza;
• krytyczna;
• przewlekła.

Każda z tych 4 faz charakteryzuje się typowymi objawami, na podstawie których można stwierdzić, że alkoholizm jest chorobą postępującą. Nie ma reguły co do tego, jak długo będą trwać poszczególne fazy. Alkoholizm może rozwijać się nawet przez kilkanaście lat. Zatrzymanie choroby jest możliwe na każdym z tych etapów, jednak im wcześniej zaczniemy leczenie, tym łatwiej będzie go zwalczyć.

Każdy, kto potrafi szybko przyznać się do problemu i rozpocząć terapię, może być z siebie dumny, gdyż to zazwyczaj jeden z najtrudniejszych momentów całego procesu zdrowienia.

Dlaczego osoby uzależnione od alkoholu nie szukają pomocy?

Wiele osób uzależnionych od alkoholu nie szuka profesjonalnego wsparcia i nie chce nawet słyszeć o terapii. Z czego wynika takie podejście?

1. Nie mają świadomości, że są chore

Przede wszystkim osoby uzależnione bardzo często nie mają świadomości tego, że są chore. Wiedzą, że piją dużo i często, ale jednocześnie przekonane są do tego, że w każdej chwili mogą przestać.

2. Nie dostrzegają negatywnych konsekwencji swojego picia

Osoby uzależnione nie dostrzegają w pełni, że problemy, które pojawiają się w ich życiu, są uwarunkowane przez alkohol. Bardzo często wydaje im się także, że problem jest bardziej błahy niż w rzeczywistości. Jednocześnie wierzą, że wystarczą sprzyjające okoliczności, aby sytuacja sama się poprawiła.

3. Boją się zdiagnozowania uzależnienia

Alkoholicy bardzo często boją się konfrontacji z terapeutą, który może u nich zdiagnozować uzależnienie. Alkohol dla uzależnionych jest substancją, która gwarantuje lepsze samopoczucie, pozwala zapomnieć o problemach, a potwierdzenie diagnozy oznaczałoby, całkowite odstawienie picia i rozpoczęcie leczenia alkoholizmu.

4. Boją się odrzucenia społecznego i krytyki

Słowo ,,alkoholik’’ ma złe konotacje społeczne. Wielu osobom nadal kojarzy się z osobą z marginesu społecznego, która straciła wszystko: dom, rodzinę, pracę. To sprawia, że z obawy przed wstydem i odrzuceniem społecznym, wielu alkoholików nie dostrzega lub nie chce dostrzegać swojej choroby.

5. Boją się skutków odstawienia alkoholu

Odstawienie alkoholu wywołuje szereg nieprzyjemnych dolegliwości fizycznych i psychicznych, charakterystycznych dla tzw. zespołu abstynencyjnego. Uzależnieni niejednokrotnie boją się przestać pić z obawy przed gorszym samopoczuciem.

6. Nie wiedzą, jak obecnie wygląda terapia leczenia uzależnień

Terapia alkoholowa to bez wątpienia najskuteczniejszy sposób walki z nałogiem. Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, jak wygląda ona w praktyce, ponieważ wciąż można spotkać się z przykładami starych technik leczenia, takich jak leczenie awersyjne czy szoki insulinowe. Na szczęście obecnie stosuje się nowoczesne techniki terapeutyczne, które w niczym nie przypominają tych stosowanych jeszcze kilka lub kilkanaście lat temu.

Czy można samemu przestać pić bez terapii?

Alkoholizm jest chorą bardzo trudną do wyleczeniu, a bez podjęcia odpowiedniej terapii jest to zwykle niemożliwe. U podłoża tego nałogu bardzo często leżą sytuacje, z którymi chory nie potrafi sobie samodzielnie poradzić, dlatego sięga po kieliszek (problemy rodzinne, stany lękowe, depresja). Bez terapii alkoholik może i przestanie pić, ale szanse na to, że wytrwa długo w swojej trzeźwości są znikome. Istnieją sytuacje, że komuś udało się z dnia na dzień zrezygnować z alkoholu i nie wrócić do picia, są one jednak marginalne.

Warto podkreślić, że najważniejszym z etapów wychodzenia z alkoholizmu jest dostrzeżenie problemu. Przyznanie się do winy jest to jeden z najtrudniejszych kroków, jednak niezbędny do tego, aby nie zaprzepaścić szansy na leczenie. Wytrwanie w trzeźwości jest możliwe pod warunkiem, że wypracujemy sobie nowe nawyki i umiejętności, a także asertywność i silną wolę. Tego wszystkiego możemy nauczyć się podczas odpowiednio dobranej terapii.

Celem terapii alkoholowej jest wprowadzenie zmian w życie, ich utrwalenie i stopniowe usamodzielnianie się w zakresie radzenia sobie z nałogiem. Dzięki terapii szansa na wyleczenie osoby uzależnionej znacznie wzrasta.

Przed wyborem odpowiedniej placówki, warto bliżej przyjrzeć się ofercie ośrodków leczenia uzależnień. Zwykle oferują one terapie w trybie ambulatoryjnym, czyli tzw. dochodzące oraz w trybie stacjonarnym (zamkniętym). Warto wybierać takie miejsca, które oprócz pomocy uzależnionym, oferują również wsparcie rodzinie i najbliższym, na przykład konsultacje rodzinne, terapie małżeńskie itd.

Artykuł został przygotowany przez Ośrodek leczenia uzależnień Nowe Życie Kraków, specjalizujący się w terapii dla osób dotkniętych problemem alkoholizmu.

^[1] Zespół zależności alkoholowej: charakterystyka, fazy rozwoju, metody diagnozowania, Maciej Frąckowiak, Marek Motyka, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2015, [96(2)].