Jest obchodzony od lat, w poniedziałek poprzedzający Wielkanoc, w tym roku Ogólnopolski Dzień Trzeźwości przypada 15 kwietnia. Warto w czasie takich dni przypominać, że alkoholizm a właściwie zespół uzależnienia od alkoholu, to jedna z najbardziej dotkliwych form patologii. Od lat obniża się wiek inicjacji alkoholowej młodych ludzi. Po pierwsze w swoim życiu piwo sięgają już 11- latkowie, aby udowodnić otoczeniu swoją „dorosłość”. Należy jednak pamiętać, że im wcześniejsza inicjacja, tym większe ryzyko uzależnienia.
Dlaczego ludzie młodzi ludzie sięgają po alkohol? By dzięki niemu przełamywać nieśmiałość, dobrze się bawić, przynależeć do pewnej grupy. Młodzież utożsamia spożywanie alkoholu z dorosłością i powiela wzorce spożywania alkoholu z domu rodzinnego, gdzie towarzyszył on różnym okazjom i świętom. Dorośli pijąc chcą zapomnieć o problemach, odciąć się od świata, zmniejszyć ból fizyczny i psychiczny i niestety na pewnym etapie dochodzi do uzależnienia.
Uzależnienie od alkoholu jest postępującą chorobą, potencjalnie śmiertelną, której całkowite wyleczenie nie jest możliwe, a jedynie zahamowanie narastania jej objawów i związanych z nią szkód zdrowotnych. W świetle nowoczesnej wiedzy uzależnienie od alkoholu jest chorobą wieloczynnikową, bio-psycho-społeczną, uszkadzającą funkcjonowanie człowieka w sferze somatycznej, psychologicznej, społecznej i duchowej (źródło: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych).
Z okazji przypadającego dziś Ogólnopolskiego Dnia Trzeźwości przypominamy kilka podstawowych przepisów.
W Polsce istnieje zakaz sprzedaży i podawania napojów alkoholowych:
- osobom: do lat 18. Jeżeli sprzedawca lub podający napoje alkoholowe ma wątpliwości, co do pełnoletności kupującego, ma on prawo zażądać okazania dokumentu stwierdzającego wiek klienta,
- osobom, których zachowanie wskazuje, że są w stanie nietrzeźwości,
- na kredyt i pod zastaw.
Złamanie przez sprzedawcę każdego z tych zakazów jest przestępstwem, za które, oprócz sankcji karnych, może być odebrane zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.
Ponadto, polskie prawo zabrania spożywania napojów alkoholowych m.in. na ulicach, placach i w parkach, z wyjątkiem miejsc przeznaczonych do ich spożycia na miejscu, w punktach sprzedaży tych napojów (art. 14 ust. 2a).
Z punktu widzenia prawa, rozróżnia się dwa stany stężenia alkoholu w organizmie, które mierzy się bądź w wydychanym powietrzu lub, w niektórych określonych przypadkach, we krwi. Od poziomu zawartości alkoholu zależy niejednokrotnie kwalifikacja czynu zabronionego, a tym samym wysokość kary.
Stan po użyciu alkoholu – stan, w którym zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3
Stan nietrzeźwości – stan, w którym zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Alkohol to niestety także główny czynnik kryminogenny, o czym świadczy fakt, że w 2016 r. prawie 55 % dorosłych sprawców przestępstw, u których zbadano stan trzeźwości, znajdowało się pod wpływem alkoholu. Także około 8 % nieletnich sprawców czynów karalnych, u których zbadano stan trzeźwości, było pod działaniem tego środka.
Największy udział dorosłych nietrzeźwych miał miejsce w przypadku następujących kategorii przestępstw:
- zabójstwo – prawie 84 %,
- udział w bójce lub pobiciu – 75 %,
- uszczerbek na zdrowiu – 64 %,
- zgwałcenie – 64 %.
Jest wiele negatywnych skutków nadmiernego spożycia alkoholu, najważniejsze z nich to:
- przemoc i agresja, w tym rówieśnicza, przestępczość związana z użyciem siły – bójki, pobicia, rozboje, w stadium uzależnienia kradzieże dla zdobycia pieniędzy na alkohol,
- osłabienie wewnętrznych hamulców emocjonalnych (zachowania ryzykowne, niebezpieczne dla życia i zdrowia, przypadkowe kontakty seksualne, choroby przenoszone drogą płciową, niechciane ciąże),
- niewydolność oraz rozkład rodzin (zaburzenia podstawowych ról w rodzinie, przemoc w rodzinie, cierpienie psychiczne dzieci),
- zdarzenia drogowe, śmiertelne wypadki w ruchu drogowym, urazy, wypadki w pracy,
- szkody o charakterze zdrowotnym (alkoholizm jest pierwotną przyczyną powstawania wielu innych chorób, tak fizycznych, jak i psychicznych),
- szkody emocjonalne (zaniżone poczucie własnej wartości, lęki, fobie, myśli samobójcze),
- ekonomicznym (absencja w pracy, brak środków do życia) i wiele, wiele innych.
Ważne adresy, telefony
pomoc@pomaranczowalinia.pl ,tel. 801 14 00 68 – strona internetowa i telefon. Informacje i konsultacje dla rodziców i młodzieży, którym picie alkoholu, zażywanie narkotyków lub inne zachowania o cechach uzależnienia utrudniają funkcjonowanie i porozumiewanie się ze sobą.
https://116111.pl/problemy/czym-jest-uzaleznienie,aid,105, tel. 116 118 – strona internetowa i telefon zaufania dla dzieci i młodzieży.
http://www.parpa.pl/index.php/placowki-lecznictwa – wykaz placówek leczenia uzależnień – z podziałem na województwa.
http://www.aa.org.pl/regiony/index010.htm – wykaz mityngów AA w poszczególnych regionach.
(SR, policja.pl)
